Doğru uyku tulumuyla kampta değilseniz ya soğuktan donarak uyuyamazsınız ya da sıcaktan yatamazsınız. Sonuçta uyuyamazsınız. Kampçılığa yeni merak salmış arkadaşlar mağazalarda çok farklı özelliklere sahip, farklı marka uyku tulumları arasında kararsız kalıyorlar. Ancak uyku tulumlarında esas olan şey içeriden dışarıya hava akımının minimum olması ve içerisinde fazla hava boşluğu olmamasıdır. İlk olarak uyku tulumunu kullanacağınız mevsim hangisi onu belirleyin. Ardından tulumun vücut tipinize uygunluğu, kalitesi, ağırlığı ve kaplayacağı hacmi düşünerek karar vermelisiniz. Çok farklı çeşitte, farklı aktiviteler için uyku tulumları üretilmekte. Ancak en yaygın olanları mumya, dikdörtgen ve zarf tipi olanlar. Özellikle mumya tipi olanlar aşağı doğru incelen şekli sayesinde soğuk havalarda ısı yalıtımını arttırıyor. Diktörgen ve zarf tipi olanlar daha konforludur ve sıcak havalarda kullanabilirsiniz. Son 10 yıldır kadınlar için üretilmiş uyku tulumu alternatifleri ciddi oranda arttı. Bu tip tulumlar kadınların vücut hatlarına göre dizayn edilmiş, erkeklere kıyasla daha fazla ısı kaybı yaşadıkları ayak ve üst vücut bölgelerine daha fazla dolgu eklenmiştir. Kadınlar için tasarlanmış tulumlar; daha kısadır. omuzlar daha dardır. Kalça kısmı daha geniştir. Üst vücut ve ayak kısmı daha fazla dolgu ile takviye edilmiştir. Uyku tulumlarında fermuarlar da farklı şekildedir ve farklı yerlere dikilmektedir. Bazılarında boydan boya fermuarlar, bazılarında da yarıya kadar fermuarlar bulunmaktadır. Fermuar fazlalığı ısı yalıtımını azaltır. Uyku tulumlarında R (right) ve L (left) harflerini görebilirsiniz. Bu fermuar yönünü belirtir ve pratiklik sağlar, ayrıca üzerinde R yazan bir uyku tulumunu L yazan ile birleştirip çift kişilik hale dönüştürebilirsiniz. Uyku tulumunda hava akımı dışarı fazla olmamalı ve pek hava boşluğu olmamalı dedik. İyi ısı yalıtımı ve mevsimine göre seçimin önemini belirleyen standart ısı dereceleri bulunur. EN 13537 standardına göre 4 farklı ısı ölçüsü bulunur.
- Üst limit (Upper limit): Standart bir erkeğin terlemeden uyuyabileceği maksimum ısı değeri belirtilir. Bu değerde başlık ve fermuar açık, kollar dışarıda olduğu varsayılır.
- Konfor (Comfort): Relaks olmuş bir pozisyonda, standart bir kadının rahat bir biçimde uyuyabileceği ısı değeri ifade edilir.
- Düşük Limit (Lower limit): Kıvrılmış bir pozisyonda, standart bir erkeğin 8 saat boyunca uyanmadan uyuyabileceği ısı değeri ifade edilir.
- Extreme: Standart bir kadının 6 saat boyunca hipotermi riski olmadan barınabileceği ısı değeri ifade edilir. (Soğukta donma görülebilir).
Her uyku tulumunda "sıcaklık değeri” bildiren etiket bulunur. Bu etiket üzerinde "Upper Limit”, "Comfort”, "Lower limit” ve "Extreme” değerler yazar. Buradaki değerler tulumun içinde içlik giydiğiniz, altınızda mat serili ve çadır içinde rüzgar ve yağmurdan korunuyor olduğunuz varsayılarak belirlenir. Örneğin 0 (sıfır) derece konfor değerine sahip bir tulum hava sıcaklığı 0 (sıfır) dereceye düşene kadar üşümeden barınmanızı sağlar. 0 (sıfır) derece konfor derecesine sahip tulumlar genel olarak -7 veya -10 maksimum (extreme) derecelerine sahiptir. 0 (sıfır) derece konfor değerine sahip bir tulum içinde -10 gibi havalarda ertesi güne sağlam çıkabilirsiniz, fakat sabaha kadar üşümekten gözünüze uyku girmeyeceğini bilmeniz gerekir. Bu durumla kat kat giyinip tuluma girerek bir miktar başa çıkabilirsiniz. Metabolizma kişiden kişiye değişir, bir kişinin üşüdüğü tulumda bir başkası üşümeyebilir. Aynı zamanda tulumlarda bulunan "sıcaklık değeri” üreticiden üreticiye değişir. Bu sebeplerden dolayı üreticilerin belirttiği değerlerin yaklaşık değerler olduğunu unutmayın.
Uyku Tulumu Tipi |
Isı Değeri |
Yaz Sezonu |
+5 derece ve üstü |
3 Mevsim |
-5 ile + 5 derece arası |
Soğuk Hava |
-23 ile-5 derece arası |
Extreme |
-23 ve daha düşük |
Uyku tulumları genel olarak kaz/ördek tüyünden ve sentetik dolgu maddesiyle doldurulmuş şekilde üretilirler. Kaz tüyünden üretilmiş ürünler ağırlığına göre sıcaklığı en iyi izole eden, en hafif, en dayanıklı, en az yer kaplayan dolgu malzemesidir. Aynı zamanda sentetik malzemeye göre daha çok nefes alır. Fakat tüy dolgu, sentetiğe göre daha pahalıdır. Fiyat dışında sentetiğe göre tek dezavantajı, tüy dolgunun ıslandığında tamamen işe yaramaz hale gelmesidir. Tüy dolgu ıslandığı zaman topak topak olur ve yalıtım özelliğini tamamen kaybeder. Kuruması, sentetik dolgudan 5 kat daha uzun süre alır. Kaz tüyü uyku tulumları arasında fiyat ve performans farkını yaratan unsur dolgu gücüdür (fill power). Dolgu Gücü, tüy dolgunun kalitesini belirleyen ölçüdür. Kaz tüyü diye tabir ettiğimiz montların üzerinde yazan 600 ya da 700 gibi rakamları görmüşsünüzdür; işte o dolgu gücünü gösterir. Örneğin, içine 900 fill power tüy dolgu konulan tulum, tulumun hacmi aynı olmak koşulu ile, 700 fill power konan tulumdan çok daha hafif oluyor. Diğer yandan aynı hacimdeki tulumların birine 900 fill power dolgudan 500 gr, diğerine 700 fill power dolgudan 500 gr koyduğunuzda, 900 fill power doldurulan tulum çok daha sıcak oluyor. En fazla miktarda iyi kalite (yüksek fill power) dolgu kazlardan elde ediliyor. Bunun sebebi tüyün elde edildiği kazların büyük bölümünün olgun hayvanlar olması, dolayısıyla tüy kümelerinin de tam boylarına erişmesi. Maliyeti de ördek tüyüne göre daha fazla. Sentetik dolgu genelde polyester kökenlidir. Tüy dolguya göre daha ucuzdur ve daha çabuk kurur, ıslandığında dahi, bir kısım yalıtım özelliğini korur. Kabarıklığını her sıkıştırdığınızda (tulum çantasına koyma ve kullanım) biraz daha yitirdiği için tüy dolguya göre performans kaybı çok daha hızlı olur. Bütçesi tüy dolgu almaya uygun olmayanlar, tüy dolgulu tulumlara o kadar para vermek istemeyenler, tulum ağırlığının ve hacminin önemli olmadığı kamp faaliyetleri yapanlar sentetik dolguyu tercih edebilirler. Araçla gidilen kamplar, fazla yürüme gerektirmeyen faaliyetler için daha uygundur. Motosiklet ve özellikle bisikletle kampa gidenler ise paraya kıyıp kaz tüyü tulum alırsa ağırlık ve hacim bakımından daha rahat edecektir. Uzun lafın kısası, alabiliyorsanız, üst kalite markalardan dolgu gücü yüksek, tercihen kaz tüyü (etik yollarla elde edilen) tulumlar alın. Yok alamıyorsanız sentetiğin dezavantajları konusunda ilerleme kaydetmiş markaları/ürünleri tercih edin. En kaliteli markalara ait Uyku Tulumu modellerini inceleyerek www.avalemi.com mağazamızdan temin edebilirsiniz.